خلاصه ای از مقاله
عزت نفس چیست و چه تاثیری بر موفقت دارد؟ در این مقاله عزت نفس را تعریف نموده و راهکارهایی برای بالا بردن عزت نفس و دستیابی به موفقیت ارائه می شود.
آنچه در این مقاله می خوانید:
راهنمای گام به گام دست یابی به عزت نفس
عزت نفس، نیرویی است که باعث ایجاد اعتماد به نفس در شما می‌شود و بر نگرش شما نسبت به خودتان تأثیر دارد. همچنین به ایجاد حس ارزشمندی در شما کمک می‌کند. در این مقاله می‌خواهیم راههای افزایش عزت نفس را به شما معرفی کنیم.
نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد که بیش از 80 درصد افراد، دارای عزت نفس پایینی هستند. کسانی که از عزت نفس کافی برخوردار هستند، موفقیت بیشتری در جنبه‌های مختلف زندگی خود به دست می‌آورند. با راهکارهایی که در این مقاله ارائه کرده‌ایم میتوانید به پتانسیل‌های ناپیدا و ارزشمندتان پی ببرید.
عزت نفس چیست؟
اگرچه در فرهنگ واژگان، عزت نفس به صورت «خود باوری و پذیرفتن ارزش‌ها و توانایی‌های فردی» معنا شده است، اما تعریف ساده‌تر آن، حس یا تصور کلی شما نسبت به ارزش‌های فردی‌تان است.
از سوی دیگر، اعتماد به نفس، به احساسی که درباره توانایی‌هایتان دارید، مربوط بوده و از یک موقعیت به موقعیت دیگر متفاوت است. به این معنا که ممکن است عزت نفس بالایی داشته باشید ( یعنی به طور کل، حس خوبی نسبت به خودتان داشته باشید) اما مثلاً برای صحبت کردن در جمع اعتماد به نفستان پایین باشد.
یا برعکس ممکن است در یک حوزه خاص مثلاً ورزشی که به صورت حرفهای انجام می‌دهید، از اعتماد به نفس بالایی برخوردار باشید، اما عزت نفستان پائین باشد. عزت نفس، حالتی است که از درون خودتان شروع می‌شود و باعث می‌شود برای خودتان ارزش و اهمیت قائل باشید.
دلایل پایین بودن عزت نفس چیست؟
پایین بودن عزت نفس، دلایل متعددی دارد و عمدتاً تحت تأثیر روابط شما و نحوه برخورد و نگاه دیگران نسبت به شما است. به همین خاطر است که والدین بیشترین تأثیر را بر عزت نفس فرزندانشان دارند. در این جا، به دلایل کاهش عزت نفس افراد اشاره می‌کنیم:
- دوران کودکی: وقتی کودکان در محیط‌هایی بزرگ می‌شوند که مدام مورد انتقاد والدین قرار می‌گیرند یا از آنها سوء استفاده شده یا توجه کافی به آنها نمی‌شود، بیشتر از سایر کودکان دچار احساس خود کم بینی می‌شوند. برعکس وقتی کودکان از سمت والدین مورد پذیرش و تأیید قرار می‌گیرند و از سمت آنها محبت دریافت می‌کنند، احساس ارزشمندی بیشتری خواهند داشت.
- تجربه‌های ناگوار: برخی از تجربه‌های ناخوشایند، باعث پایین آوردن سطح عزت نفس شما خواهد شد. از جمله حرف آزاردهنده‌ای که کسی به شما می‌زند یا کاری که باعث ناراحتی‌تان شده است. اساساً، پایین بودن عزت نفس، نتیجه کارها و حرف‌هایی است که باعث ایجاد حس شرمندگی، گناه یا بی‌ارزشی در شما می‌شود.
- تجربه شکست: در برخی افراد، میان موفقیت و عزت نفس رابطه مستقیمی وجود دارد. به این معنا که اگر در کاری شکست بخورند و نتوانند به اهداف و انتظاراتشان دست‌یابند، عزت نفس خود را از دست می‌دهند.
پیامدهای پایین بودن عزت نفس
عزت‌نفس پایین، منجر به بروز مشکلات جسمی و روانی جدی از جمله اضطراب، افسردگی، اختلالات غذایی و اعتیاد می‌شود.
در واقع، نتیجه پژوهش‌ها نشان می‌دهد افراد بزرگسالی که از عزت نفس پایین رنج می‌برند، دارای مشکلات جدی‌تری به لحاظ جسمی و روانی هستند، از جمله این که میزان جرم و جنایت در آنها بیشتر است، سطح درآمدشان پایین‌تر است و از نظر یافتن شغل مناسب با چالش‌هایی روبرو هستند. در مقابل، عزت نفس بالا به افزایش سطح سلامت، شادی و موفقیت شما کمک می‌کند و باعث می‌شود بتوانید روابط بهتری با دیگران برقرار کنید.
حتی نتیجه یک تحقیق، حاکی از ارتباط بالای عزت نفس با امکان کسب درآمد بالا است.
مقاله پیشنهادی: افزایش عزت نفس و دوست داشتن خود
عزت نفس خود را ارزیابی کنید
افرادی که فاقد عزت‌نفس هستند یا از عزت‌نفس پایینی برخوردارند، به لحاظ اجتماعی افرادی ساکت، منزوی و منفی‌باف هستند. در زندگی خود احساس امنیت نمی‌کنند و نمی‌توانند به راحتی تصمیم گیری کنند. آنها، همچنین وارد روابط ناسالم با دیگران می‌شوند، از شکست می‌ترسند و نگران طرز فکر دیگران درباره خودشان هستند.
از طرف دیگر، افرادی که عزت نفس بالایی دارند، اغلب اوقات نسبت به خودشان احساس ارزشمندی دارند، از اعتماد به نفس بالایی برخوردارند و خودشان را باور دارند. این افراد، روابط سالمی با دیگران برقرار می‌کنند، مراقب آنها هستند و در مقابله با مشکلات، موانع و شکست‌ها، زود تسلیم نمی‌شوند.
به طور کلی، این افراد، برای باورهای خود می‌جنگند و از بیان نظرات خود هراسی ندارند.
عزت نفس را می‌توان با یک مقیاس بالا به پایین سنجید. اگرچه پائین بودن عزت‌نفس، معایب زیادی دارد، اما عزت‌نفس بیش از اندازه نیز ممکن است شما را فردی از خود راضی، خود شیفته و مغرور نشان دهد.
گام به گام تا دست یابی به عزت نفس
اگرچه دلیل پایین بودن عزت‌نفس، عمدتاً ناشی از نحوه برخورد یا نگرش دیگران نسبت به شما است، اما افزایش سطح عزت نفس از درون خود شما اتفاق می‌افتد نه دنیای بیرون.
دستیابی به عزت نفس، کار دشوار و زمان بری است اما با این حال ارزش سرمایه‌گذاری دارد. وقتی بتوانید عزت‌نفس را در خودتان تقویت کنید، میتوانید از مزایا و منافع آن برای تمام عمرتان استفاده کنید. در ادامه، استراتژی‌هایی را به شما معرفی خواهیم کرد که به تقویت عزت نفس شما کمک خواهد کرد.
1. مشکل اصلی را ریشه یابی کنید
ریشه‌یابی علت واقعی پایین بودن عزت‌نفس، کمک بزرگی در بازسازی و احیای آن خواهد کرد. در قسمت بالا، به دلایل متعددی اشاره کردیم. ممکن است یکی از این دلایل، باعث افت عزت‌نفس شما شده باشد. مثلاً شاید والدینتان به شما گفته باشند که فرد بی‌عرضه‌ای هستی یا از پس انجام کارها بر نمی‌آیی.
بیشتر اوقات، پایین بودن عزت نفس، ریشه در رفتار والدین دارد. علت اصلی پایین بودن عزت‌نفس شما هرچه که باشد، توصیه می‌کنیم حتماً برای ریشه‌یابی مسأله و رفع آن، از کمک افراد متخصص استفاده کنید.
مثلاً میتوانید به مشاور یا درمانگرانی مراجعه کنید که در زمینه کشف و رفع این آسیب‌ها، تجربیات گذشته و مسائل ریشه‌ای تخصص داشته باشند. این افراد، می‌دانند که با چه ابزار، استراتژی و تاکتیکی، عزت نفس از دست رفته‌تان را به شما بازگردانند.
اگرچه خودتان به تنهایی میتوانید از راهکارهای زیادی برای حل این مسأله استفاده کنید، اما اگر مسأله را ریشه‌ای بررسی نکنید، احساس خود کم‌بینی و عدم عزت نفس، بعد از مدتی دوباره در شما ایجاد می‌شود. اگرچه شاید این کار در ابتدا دشوار به نظر برسد اما برای ایجاد عزت نفس، ناگزیر از انجام آن هستید.
2. خودتان را از نگاه دیگران ببینید
یکی از راههای افزایش عزت‌نفس این است که خودتان را از چشم دیگران ببینید و با خودتان همانطور حرف بزنید که دیگران با شما صحبت می‌کنند. شاید بپرسید منظور از این حرف چیست؟ در مورد افرادی فکر کنید که بیشتر از همه و بدون قید و شرط شما را دوست دارند.
حال، لحظه‌ای تأمل کنید و خودتان را جای آن شخص تصور کنید و از نگاه او به اطرافتان نگاه کنید. در این صورت متوجه چه چیزی خواهید شد؟ آنها چه چیزی به شما می‌گویند؟ آنها چه چیزهایی را برای شما می‌خواهند و چه انتظاراتی از شما دارند؟
3. تمام تلاشتان را به کار بگیرید
گاهی اوقات، همین توصیه ساده، بسیار کارساز خواهد بود. وقتی هر روز نهایت تلاش و کوشش خود را به کار می‌گیرید، به تدریج احساس بهتری نسبت به خودتان پیدا می‌کنید. حال، تلاش شما ممکن است روز به روز تغییر کند. برخی اوقات، ممکن است تلاش شما بیشتر از روز قبل باشد و گاهی کمتر باشد.
این حالت اشکالی ندارد. چون مهم این است به خودتان یادآوری کنید که نهایت تلاشتان را انجام می‌دهید. وقتی مطمئن هستید که نهایت تلاشتان را کرده‌اید، دیگر احساس پشیمانی، ناراحتی یا گناهکاری نخواهید کرد.
از طرفی اگر کسی هم از شما انتقاد کند، چون می‌دانید که تلاشتان را کرده‌اید، راحت‌تر میتوانید از کنار قضیه رد شوید.
4. فعالیت‌هایی را انجام دهید که شما را قانع می‌کند
یکی دیگر از راههای دستیابی به عزت‌نفس در زندگی، انجام کارهایی است که حس رضایت زیادی را در شما ایجاد می‌کند، زیرا ما انسان‌ها، بیشتر اوقات درگیر فعالیت‌ها یا روابطی هستیم که باعث می‌شود احساس خوبی نسبت به خودمان نداشته باشیم.
اما حال وقت آن رسیده است که تمرکز، زمان و تلاش خود را معطوف به کارهایی کنید که باعث می‌شوند احساس خوبی نسبت به خودتان، ذهن و روحتان پیدا کنید و حس رضایتمندی در شما تقویت شود.
مثلاً بررسی کنید چه فعالیت‌هایی باعث ارضای روانی (مثلاً یک معمای بزرگ یا ساخت یک چیز جدید)، عاطفی (بیرون رفتن با دوستان یا انجام کارهای داوطلبانه)، جسمی (ورزش کردن، خوردن غذای مناسب و مراقبت از پوست) و روحی (مثلاً انجام مدیتیشن یا عبادت کردن) می‌شود.
وقتی خود را درگیر انجام کاری می‌کنید که به شما احساس خوبی می‌دهد یا از آن مهم‌تر حس ارزشمند بودن را در شما ایجاد می‌کند، عزت نفس بیشتری پیدا خواهید کرد.
5. با خودتان صادق باشید
خودآگاهی و کنکاش در روح، نقش مهمی در موفقیت شما و عزت نفستان دارد. گاهی اوقات، کمبود عزت نفس، ناشی از این است که شناخت درستی نسبت به خودتان ندارید و ارزشی برای خودتان قائل نیستید.
به این خاطر، لازم است زمانی را صرف شناخت خود کنید. در این رابطه میتوانید به مسائل زیر فکر کنید:
- نقاط قوت و استعدادهای خودتان را بشناسید.
- ارزش‌های خودتان را تصدیق کنید و نکات مورد علاقه‌تان را کشف کنید.
- مواردی که برایتان با ارزش و مهم هستند را بشناسید.
- به این فکر کنید که چه تأثیر مثبتی میتوانید بر جهان پیرامون خود بگذارید.
6. خودتان را همانطور که هستید بپذیرید
همه ما دارای نقطه ضعف‌هایی هستیم. اما باید خودتان را همانطور که هستید دوست داشته باشید.
باید این نکته را بدانید که صرف‌نظر از حرف‌هایی که دیگران به شما زده‌اند، اتفاقاتی که برایتان افتاده است، کارهای اشتباهی که در زندگی انجام داده‌اید و چالش‌هایی که تاکنون پشت سر گذاشته‌اید، فرد لایقی هستید و باید از امکاناتی که در اختیار دارید، برای انجام هر چه بهتر کارتان استفاده کنید.
7. برای نیازهای خود ارزش قائل شوید
وقتی دائماً نیازهای دیگران را بر نیازهای خودتان مقدم می‌دانید، یا برای این که دیگران از شما ناراحت نشوند، تسلیم خواسته‌هایشان می‌شوید، در واقع عزت نفس خود را پایین آورده‌اید. زیرا در واقع با این کار به مغزتان این پیام را می‌دهید که «من آدم مهمی نیستم.».
نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که نیازهای دیگران را به خود ترجیح می‌دهند، با مشکلات جسمی بیشتری روبه‌رو هستند. با این حال نباید تصور کنید که دیگر نباید به نیازهای فرزندان یا همسرتان بی‌اعتنا باشید، یا مثلاً کارهای خود را در موعد مقرر تحویل ندهید یا به دوستانتان کمک نکنید.
بلکه منظور این است که مراقب خودتان هم باشید. همه دوست دارند توسط دیگران دوست داشته شوند و دیگران آنها را تصدیق کنند. با این حال اگر بخواهید دائماً خودتان را فدای دیگران کنید، هیچ‌گاه نمی‌توانید در زندگی به حس رضایتمندی برسید.
8. به دنبال معایب خودتان نباشید
یکی از ویژگی‌های انسان این است که همیشه به دنبال راهی برای اثبات حرفهای خود است. این موضوع در مورد نگرش شما نسبت به خودتان هم صدق می‌کند. به این معنی که اگر تصور کنید فرد بی‌ارزش و منفوری هستید، به دنبال راهی برای اثبات آن به دیگران برخواهید آمد.
برعکس، اگر تصور کنید که فرد با ارزش، زیبا، شجاع و قدرتمندی هستید، باز هم به دنبال راهی برای اثبات آن خواهید بود. افرادی که از عزت‌نفس پایینی برخوردارند، همیشه به دنبال یافتن اشتباهات خود هستند.
به همین خاطر، اغلب اوقات، در ضمیر ناخودآگاه خود، ذهنیتی منفی نسبت به خودشان دارند و می‌توانند اشتباهات و کمبودهای خود را به راحتی شناسایی کنند. حال شاید بپرسید که راحت‌ترین راه برای تغییر ذهنیت منفی چیست؟
در پاسخ باید بگوییم که به جای جست‌و‌جوی نقاط منفی، در پی یافتن نکته‌های مثبت در خودتان باشید. در این جا روشی را به شما معرفی می‌کنیم که به کمک آن میتوانید طی 21 روز، این کار را انجام دهید. به این منظور، دفتری تهیه کنید و تا 21 روز، هر روز، سه نکته ارزشمند درباره خودتان بیابید.
مثلاً میتوانید پیروزی‌ها و موفقیت‌هایتان را یادداشت کنید یا کارهایی که به خاطر انجام دادنشان به خودتان افتخار می‌کنید یا چیزهایی که به خاطرشان احساس خوبی دارید. شاید این کار در ابتدا کمی دشوار به نظر برسد، اما در واقع طی این 21 روز به مغزتان یاد می‌دهید که بیشتر به جنبه‌های مثبت شخصیتی شما توجه کند تا نکات منفی آن.
9. از منفی بافی بپرهیزید
بخش عمده باورهای شما، نتیجه گفت‌و‌گوهایی است که با خودتان دارید. مغز هر حرفی که به آن بزنید را باور می‌کند. حال اگر این حرف‌ها منفی باشد و مکرراً در ذهنتان تکرار شوند، باورهای منفی در شما شکل می‌گیرد.
مثلاً اگر به خودتان بگویید که «من انسان بی‌ارزش و نا‌لایقی هستم»، ذهن شما آن را باور می‌کند. حال اگر عکس این جمله یعنی «من انسان خارق‌العاده‌ای هستم» را به خودتان بگویید، مجدداً مغز آن را باور می‌کند.
پس از همین امروز، دست از گفتن جملات منفی به خودتان بردارید و به جای آن از جملات مثبت استفاده کنید.
10. با افراد مثبت اندیش معاشرت کنید
از آنجا که بخش عمده‌ای از عزت نفس شما تحت تأثیر روابط‌تان با دیگران، نگرش و برخورد آنها نسبت به شما است، بنابراین لازم است با افراد با انگیزه، سالم و مثبت اندیش نشست و برخاست کنید.
این افراد باید کسانی باشند که شما را به درستی می‌شناسند، به ارزش‌ها و توانایی‌های شما واقف هستند، نسبت به شما صداقت دارند و افکار سازنده و مثبت خود را با شما در میان می‌گذارند.
مقاله پیشنهادی: 4 گام ساده برای ساخت یک زندگی مثبت
11. شانس خود را امتحان کنید
بسیاری از افراد موفق بر این باور هستند که شکست، کلید موفقیت و عامل رشد آنها بوده است. شاید ماجرای مایکل جردن را شنیده باشید که از تیم اول بسکتبال دانشگاه کنار گذاشته شد یا به اپرا وینفری گفته بودند که حق اجرا در تلویزیون را ندارد و حتی استیون اسپیلبرگ سه بار برای ورود به مدرسه فیلم مردود شد.
پس اگر به دنبال بالا بردن عزت‌نفس خود هستید، شانستان را امتحان کنید، از شکست خوردن نترسید و در مقابل سختی‌ها استوار باشید. هر زمان که چالش کوچکی را پشت سر می‌گذارید، در واقع گامی به سوی بالا بردن عزت‌نفس خود برداشته‌اید.
بیشتر افراد نه به خاطر شکست بلکه به خاطر تلاش نکردن، دچار حسرت و پشیمانی می‌شوند. هرچه بیشتر تلاش کنید و از سختی‌ها استقبال کنید، به انسانی قوی‌تر و ارزشمندتر تبدیل می‌شود.
12. به دنبال معنای زندگی و ساخت هدف باشید
وقتی انسان از کمبود عزت نفس رنج می‌برد، چرخه معیوبی به وجود می‌آید که طی آن احساس خوبی نسبت به خودش نداشته و مدام افکار منفی به سراغش می‌آید. همین مساله باعث ایجاد اضطراب و افت عملکردی او می‌شود.
در این صورت فرد در کارهای خود شکست خورده و دچار احساس شرمندگی می‌شود، همین مسأله، مجدداً باعث کاهش عزت‌نفس و احساس خود کم بینی او می‌شود. حال وقت آن است که این چرخه را از بین ببرید.
به این منظور، کارهایی را انجام دهید که به شما امکان می‌دهد خود واقعی را با تمام توانایی‌هایتان پیدا کنید. این کار مستلزم این است که به دنبال کاری باشید که به زندگی شما معنا ببخشد یا شما را از موقعیت کنونی به جایگاه مورد نظرتان برساند.
امروزه ثابت شده است که کمک به دیگران، انجام کارهای داوطلبانه و مهربانی نسبت به دیگران، نه تنها باعث افزایش عزت نفس می‌شود بلکه شادی، سلامتی و حس رضایت را نیز به دنبال دارد.
از کارهای کوچک شروع کنید و به تدریج آن را به کارهای بزرگ ارتقا دهید. هر موفقیت کوچکی که در زندگی به دست می‌آورید، باعث افزایش اعتماد به نفس شما شده و سرانجام به افزایش عزت نفس شما منتهی می‌شود.
در این مقاله با روش‌هایی که به افزایش عزت نفس کمک می‌کند، آشنا شدید. اگرچه مسیر رسیدن به این ویژگی، ناهموار و چالش برانگیز است، اما سرانجام به زندگی شما عمق می‌بخشد و شما را به لحاظ شخصیتی، به انسانی قوی تبدیل می‌کند.
از طرفی، باعث گستردگی روابط، افزایش سلامت جسمی، بالا رفتن میزان موفقیت و دستیابی به حس ارزشمندی می‌شود.
دوست خوبم تلاش ما بر این است نقشی در موفقیت تو داشته باشیم. اگر شما دوست عزیز مشتاق یادگیری فروشندگی آنلاین در سایت آمازون هستید میتوانید با مطالعه مطالبی که در صفحه دوره آربی ارائه شده است، مسیر درستی را انتخاب کنید. آموزش های دوره آربی شما را از صفر تا صد با نحوه فروش در آمازون آشنا می‌کند.
لطفا شکیبا باشید !
پاسخ به نظر