آنچه در این مقاله می خوانید:

• شادی و اثرات مثبت آن بر زندگی
• فواید شادی چیست؟
• تأثیر شادی بر سلامت جسم
• نتیجه جالب تحقیقات علمی درباره رابطه شادی با طول عمر
• مزیت ثابت شده شادی برای سلامتی
•  افزایش سلامت قلب
• توانایی غلبه مؤثر بر استرس
• افزایش سلامت دستگاه ایمنی
• داشتن سبک زندگی سالم‌تر
• کاهش درد
• افزایش طول عمر
• فواید شاد بودن در محیط کار
• تصمیم گیری بهتر و خلاقیت در حل مساله
• افزایش بهره وری فردی و گروهی
• رضایتمندی بیشتر مشتریان از خدمات
• افزایش سطح درآمد

شادی و اثرات مثبت آن بر زندگی

به ندرت کسانی را سراغ داریم که تمایلی به شادی نداشته باشند. احساس شادی، هم به لحاظ هیجانی و هم روحی، یک تجربه شگفت‌انگیز بوده و تعجبی ندارد که تقریباً همه ما انسان‌ها دنبال ایجاد هر چه بیشتر آن در زندگی خود هستیم. امروزه، یک صنعت کامل حول مفهوم شادی و راه‌های ایجاد آن شکل گرفته است. از کتاب‌های پرفروشی مثل «پروژه شادی» نوشته گریچن رابین تا دوره‌های آموزشی آنلاین، همگی با هدف دستیابی انسان به شادی تهیه شده‌اند. به عبارت دیگر امروزه منابع مختلفی در دسترس هستند که به شما در یافتن شادی در زندگی کمک می‌کنند. در این مقاله قصد داریم شما را با مزایای مختلفی که شادی در زندگی شخصی و شغلی شما به همراه دارد، آشنا کنیم.

فواید شادی چیست؟

ارسطو زمانی گفته است: «شادی مقصد و معنای زندگی بوده و هدف نهایی وجود انسان در این دنیا نیز دستیابی به آن است.» این تعریف همچنان در عصر حاضر نیز درست است. در حالی که ارسطو، مفهومی فلسفی از اهمیت شادی برای سعادت انسان ارائه کرده است، اما امروزه مجموعه‌ای از یافته‌های علمی و پژوهشی، درستی آن را تأیید می‌کنند. نتیجه تحقیقات علمی، حاکی از مزایای شادی برای سلامتی است که از جمله آن‌ها می‌توان به تقویت دستگاه ایمنی، مقاومت در برابر شرایط استرس‌زا، افزایش سلامت قلب و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و کاهش دوره نقاهت بعد از بیماری یا جراحی را نام برد. امروزه، حتی مجموعه‌ای از نتایج تحقیقات حاکی از این است که شادی به افزایش طول عمر نیز کمک خواهد کرد. با این حال، موضوعی که دانشمندان بر سر آن اختلاف دارند این است که آیا احساس شاد بودن مستقیماً به بهبود وضعیت سلامت منتهی می‌شود یا صرفاً ارتباطی غیر مستقیم میان این دو وجود دارد. بر اساس فرضیه برخی از پژوهشگران، احساس شادی، تمایل فرد را به انجام فعالیت‌های مرتبط با سلامت از جمله ورزش کردن، خوردن غذای سالم، مشارکت در امور اجتماعی و داشتن عادت‌های خوب در رابطه با خواب بیشتر می‌کند. در هر حال، شادی و سلامتی با یکدیگر مرتبط هستند و محققان نیز روز به روز به دنبال یافتن ارتباط بیشتر میان این دو می‌باشند.

تأثیر شادی بر سلامت جسم

در این قسمت، برخی از نتایج تحقیقات دانشمندان درباره اثرات مثبت شادی بر سلامتی را بررسی خواهیم کرد:

• استپتو و واردل طی تحقیقی که سال 2005 انجام دادند، از شرکت کنندگان درخواست کردند شادی خود را در 30 لحظه متفاوت از یک روز درجه‌بندی کنند. این افراد، همین فعالیت را سه سال بعد نیز تکرار کردند. نتایج نشان داد تعداد ضربان قلب و فشار خون افرادی که در هر دو زمان، عنوان "شادترین" را به خودشان اختصاص داده بودند، نسبت به بقیه افراد کمتر بود، در نتیجه احتمال ابتلای آنها به بیماری‌های قلبی عروقی نیز در سطح پایین‌تری قرار داشت. این مساله بیانگر ارتباط مثبت شادی با معیارهای سلامت جسمی است.
• باتاکاریا، وایت هد، راخیت و استپ تو، نیز در سال 2008، به وجود ارتباط میان شادی و بیماری‌های قلبی پی بردند. این محققان، به بررسی افرادی پرداختند که به بیماری عروق کرنر قلب مبتلا یا مشکوک به آن بودند و قلب آنها، از نظر نشانه‌های این بیماری آزمایش شده بود. آن دسته از افرادی که بیشترین میزان شادی را در طول روز داشتند، سالم‌ترین الگوی قلب را نیز دارا بودند. این مساله نشان می‌دهد که حتی در زمان ابتلا به بیماری نیز، شادی برای سلامتی مفید است.

• دانشمندان علاوه بر پی بردن به تأثیر شادی بر کاهش بیماری‌های قلبی، دریافتند که شاد بودن خطر سکته مغزی را نیز کاهش می‌دهد. سکته زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به مغز مختل شود، در این وضعیت، شخص کنترلی بر جسم خود نداشته و به محرک‌های پیرامونی خود واکنش نشان نمی‌دهد. سکته مغزی، بسته به شدت و مدت اختلال، پیامدهای متفاوتی برای شخص به همراه دارد. اوستیر، مارکیدز، پیک و گودوین در سال 2001 پی بردند خطر بروز سکته مغزی در افراد بزرگسالی که از نظر سلامت جسمی در وضعیت بهتری به سر می‌بردند، 26 درصد کمتر است.

• بخشی از مطالعات اولیه‌ای که در این حوزه صورت گرفته است، بر موضوع دستگاه ایمنی متمرکز شده است. استون و همکاران خود در سال 1987، به شرکت‌کنندگان قرصی خوراندند که باعث ایجاد واکنش ایمنی در آن‌ها می‌شد. آن‌ها پی بردند افرادی که حالت‌های روحی مثبتی داشتند، از سیستم ایمنی مقاوم‌تری برخوردار بودند. از این شرکت‌کنندگان درخواست شد تا حالت‌های روحی خود را در طول روزهای مختلف درجه‌بندی کنند. سپس بزاق این افراد از نظر آنتی بادی‌هایی که در واکنش به قرص تولید کرده بود، مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که داشتن احساسات مثبت، قدرت دستگاه ایمنی را برای مبارزه با عوامل خارجی افزایش می‌دهد.

• نتیجه دو تحقیق دیگر، حاکی از تأثیر احساسات مثبت بر دستگاه ایمنی بود. کوهِن و همکاران در سال 2003، از شرکت کنندگان درخواست کردند تا تجربه خود از احساسات مثبت را در مدت 2 هفته، رتبه‌بندی کنند. سپس آنها را در معرض ویروس سرماخوردگی قرار دادند تا مشخص شود کدام یک از آنها به این بیماری مبتلا می‌شود. کسانی که در دو هفته قبل، هیجانات مثبت زیادی را تجربه کرده بودند، کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار داشتند. پژوهشگران در تحقیقی مشابه، به شرکت کنندگان واکسن هپاتیت ب تزریق کردند و از آنها خواستند احساسات و هیجانات مثبت خود را رتبه‌بندی کنند. افرادی که هیجانات مثبت بیشتری داشتند، دو برابر بیشتر از دیگران به آنتی بادی واکنش نشان دادند.
• زائوترا، جانسون و دیویس در سال 2005 پی بردند که افراد شاد در زمان ابتلا به بیماری‌های مزمن، توانایی بهتری در تسکین دادن درد خود دارند. از شرکت‌کنندگانی که به بیماری‌های مزمن مثل آرتریت مبتلا بودند خواسته شد تا هیجانات مثبت خود را در یک دوره سه ماهه درجه بندی کنند. تجربیات شخصی این افراد از درد ناشی از بیماری‌شان مورد ارزیابی قرار گرفت. افزایش درد در آن دسته از افرادی که احساسات مثبت شدیدتری داشتند، کمتر بود.

نتیجه جالب تحقیقات علمی درباره رابطه شادی با طول عمر

شاید جالب‌ترین یافته علمی به دست آمده در مورد شادی را بتوان ارتباط آن با افزایش طول عمر دانست. پژوهشگران طی تحقیقات متعددی به بررسی رابطه بین هیجانات مثبت از جمله شادی بر امید به زندگی پرداختند. از جمله نتیجه یک تحقیق زمانی 13 ساله که توسط کارستنسن و همکاران در سال 2011 انجام شد نشان داد که تجربیات هیجانی اعم از مثبت و منفی، می‌تواند بر میزان عمر افراد تأثیر بگذارد. در طول این آزمایش، احتمال زنده ماندن شرکت‌کنندگانی که در زندگی روزمره، بیشتر از هیجانات مثبت برخوردار بودند، بیشتر بود. پژوهشگران در تحقیقات دیگری با همین موضوع ، به نتایج مشابهی دست یافتند. از جمله:

• لارنس، راجرز و وادزورث در سال 2015، تأثیر شادی بر 32 هزار شرکت کننده و نرخ زنده ماندن آنها در طول یک دوره 30 ساله را بررسی کردند. نتایج نشان داد  نرخ مرگ و میر در میان شرکت‌کنندگانی که از کمترین میزان شادی برخوردار بودند، 14 درصد بیشتر بود.
• بررسی کمّی 70 مطالعه مشاهده‌ای، بیانگر ارتباط بین عواطف مثبت با افزایش امید به زندگی بود. این نتیجه هم برای شرکت‌کنندگان سالم و هم کسانی که از بیماری رنج می‌بردند یکسان بود. خطر مرگ و میر در میان شرکت‌کنندگانی که عواطف مثبت بالایی داشتند و کسانی که از قبل به بیماری مبتلا بودند به ترتیب 18 و 2 درصد کاهش یافت.

مزیت ثابت شده شادی برای سلامتی

1. افزایش سلامت قلب

نتیجه چندین تحقیق، حاکی از رابطه بین شادی و افزایش سلامت قلب و کاهش 13 تا 26 درصدی ابتلا به بیماری‌های این عضو از بدن است.

2. توانایی غلبه مؤثر بر استرس

استرس بیش از اندازه، سبب بالا رفتن سطح هورمون استرس یعنی کورتیزول در بدن می‌شود. همین موضوع سبب بروز بیماری‌های متعدد در انسان می‌شود می‌شود. نتیجه تحقیقات متعدد نشان داده است سطح کورتیزول خون افرادی که شادتر هستند، نسبت به افراد دیگر کمتر می‌باشد.

3. افزایش سلامت دستگاه ایمنی

نتیجه برخی از تحقیقات نشان می‌دهد شاد بودن باعث تقویت دستگاه ایمنی و در نتیجه افزایش سلامت عمومی بدن و توانایی مبارزه مؤثر با عفونت‌ها و بیماری‌ها می‌شود.

4. داشتن سبک زندگی سالم‌تر

شادی همچنین به ایجاد عادت‌های مثبت و مفید در انسان و در نتیجه بهبود سلامتی او کمک می‌کند. پیروی از یک رژیم غذایی سالم‌تر، انجام فعالیت‌های فیزیکی بیشتر و غلبه بر عادت‌های نادرست خواب از این جمله هستند.

5. کاهش درد

پژوهشگران معتقدند افرادی که شادتر هستند، از چشم‌انداز بهتری برخوردارند و می‌توانند افکار جدید را راحت‌تر قبول کنند. همین منجر به کاهش تجربه درد به ویژه دردهای مزمن مثل آرتریت می‌شود.

6. افزایش طول عمر

یکی از جالب‌ترین یافته‌ها درباره شادی، تأثیر آن بر افزایش طول عمر است. محققان بر این باور هستند از آنجا که شادی مزایای اشاره شده بالا را دارد، پس می‌تواند به افزایش طول عمر شما کمک کند. تاکنون تحقیقات زیادی درباره رابطه بین شادی و مزایای مثبت سلامتی انجام نشده است و دانشمندان به دنبال انجام پژوهش‌های بیشتر در این زمینه هستند. با این حال قطعاً از اطلاعات کنونی می‌توان به این نتیجه رسید که تلاش برای دستیابی به شادی، اثرات زیادی بر سلامتی دارد. 

فواید شاد بودن در محیط کار

«بیشتر افراد موفقیت خود را بر مبنای مقدار پولی که به دست می‌آورند یا افرادی که با آنها ارتباط دارند می‌سنجند. به نظر من، موفقیت حقیقی را باید بر اساس میزان شادی خود ارزیابی کنید.» (ریچارد برانسون). همانطور که در این نقل قول هم اشاره شد، افراد، موفقیت را با معیارهای مادی می‌سنجند و بسیاری، تنها به دنبال دستیابی به اهداف حرفه‌ای از جمله کسب پول و عنوان‌های شغلی هستند، اما در نهایت متوجه می‌شوند که حس شادی مورد نظر را نمی‌توانند از آن به دست آورند. تا چند سال گذشته، کار و خوشحالی با یکدیگر مرتبط شناخته نمی‌شدند، اما نتیجه تحقیقات صورت گرفته به تدریج در حال اثبات این موضوع است که شاد بودن کارمندان هم به لحاظ فردی و هم سازمانی فوایدی دارد که در این قسمت قصد داریم برخی از آنها را به شما معرفی کنیم:

1. تصمیم گیری بهتر و خلاقیت در حل مساله

شاد بودن در محیط کار، اثرات مطلوبی بر نحوه عملکرد مغز و طرز فکر ما دارد. وقتی شادتر باشید، دیگر چندان حواس خود را به موضوعات منفی یا عوامل استرس‌زا معطوف نخواهید کرد و فرصت بیشتری دارید تا درباره نحوه برخورد با چالش‌ها فکر کنید.

2. افزایش بهره وری فردی و گروهی

اسگروی در سال 2015 و طی پژوهشی که برای دانشگاه وارویک انجام داد دریافت بهره‌وری کارمندان شاد 12 درصد بیشتر است. این در حالی است که راندمان کارمندان ناراضی تا 10 درصد کمتر است.

3. رضایتمندی بیشتر مشتریان از خدمات

نتیجه تحقیق مؤسسه گالوپ در سال 2017 نشان داد که کارمندان شادتر، تعهد بیشتری به کار خود دارند. همین موضوع باعث بهبود روابط آنها با مشتریان شده و به افزایش 20 درصدی فروش کمک می‌کند. اصولاً وقتی انسان شادتر باشد، تمایل بیشتری برای انتقال حالت‌های مثبت خود و کمک کردن به دیگران دارد.

4. افزایش سطح درآمد

نانگ در سال 2006 پی برد که حس رضایت از زندگی با بالا بودن سطح دستمزد مرتبط است. با این حال این ارتباط همیشه یکسان نبوده و در میان جنسیت‌های مختلف، متفاوت است. از طرفی به راحتی نمی‌توان مشخص کرد آیا داشتن دستمزد بالاتر، به خاطر کاهش فشارهای مالی، به افزایش رضایت از زندگی منجر می‌شود یا خیر.

در این مقاله با مزایایی که شاد بودن برای سلامت جسمی شما به همراه دارد و نیز فواید شاد بودن در محیط کار آشنا شدید. به خاطر داشته باشید که این شادی باید به طور طبیعی و نه تحت فشار عوامل بیرونی به وجود آید، در غیر این صورت بیشتر باعث وارد آمدن استرس به شما خواهد شد.