آنچه در این مقاله می خوانید:

• سوءبرداشت افراد از مفهوم جرأت ورزی و قاطعیت
• 6 نکته مهم درباره جرأت ورزی
• محافظت والدین از کودک در زمان رشد

برداشت شما از جرأت ورزی چیست؟

در این مقاله قصد داریم درباره سوء برداشت افراد از جرأت ورزی و مزایایی که این ویژگی برای انسان دارد، صحبت کنیم. در ادامه می‌خواهیم درباره منشأ جرات ورزی یعنی زمان کودکی و تأثیر والدین بر از بین رفتن حس جرأت ورزی در کودک بحث کنیم.

سوءبرداشت افراد از مفهوم جرأت ورزی و قاطعیت

گاهی وقتی افراد سعی در کسب اعتماد به نفس و جرأت ورزی دارند دچار سوء برداشت می‌شوند، به این معنا که بسیاری، تنها به دنبال حفظ حقوق خود هستند و به حقوق دیگران توجهی ندارند. به همین خاطر در برخورد با دیگران رفتارهای پرخاشگرانه دارند. عکس این حالت هم امکان پذیر است، بسیاری از کسانی که می‌خواهند ویژگی قاطعیت و جرأت ورزی را در خود ایجاد کنند، برای این که مبادا حق دیگران را ضایع کنند، از حق خود چشم پوشی کرده و با دیگران وارد بحث نمی شوند.

هدف اصلی جرأت ورزی، برقراری رابطه‌ای شفاف، آرام، صریح و اغلب کوتاه با دیگران است. به نحوی که در این رابطه هر کس جایگاه خود را به خوبی ‌بشناسد و احساس نکند که از او سوء استفاده شده است. یکی از معیارهای قاطعیت و جرأت ورزی، نداشتن ترس است. عملکرد انسان چه بر مبنای تعدی به حقوق دیگران یا در مقابل تسلیم شدن به آنها باشد، هر دو بر اساس ترس از دیگران بوده است. قاطعیت و جرأت ورزی بر مبنای صداقت، آرامش و اعتماد است. به عبارت دیگر عملکرد افراد قاطع بر پایه ترس نبوده بلکه بر اساس اعتماد و احترام است.

جرأت ورزی کلید موفقیت

قاطعیت و جرأت ورزی، کلید دست یابی به موفقیت در بیشتر عرصه‌های زندگی است، به همین دلیل اهمیت زیادی دارد. در محل کار، جرأت ورزی مبنا و پایه بیشتر مهارت‌هایی است که در رابطه با دیگران به کار می‌گیریم، از جمله برقراری ارتباط، چانه زنی، مذاکره و رهبری کردن گروه. در روابط فردی، جرأت ورزی بهترین روش برای حل مشکلات و به پایان رساندن نزاع‌های پیش آمده است. در بعد فردی نیز، جرأت ورزی به ما امکان می‌دهد که احساس خوبی درباره خودمان و زندگی‌مان داشته باشیم.

مزایای جرأت ورزی

یکی از مزایای اصلی جرأت ورزی این است که به ما در رفع ترس و استرس کمک می‌کند. امروزه بیشتر ما در زندگی و روابط کاری خود با استرس مواجه هستیم، مثلاً ممکن است رئیس پرتوقعی داشته باشیم، مشتری از عملکردمان ابراز نارضایتی کند یا همکارمان حاضر نباشد به ما کمک کند. روابطی که بر مبنای ترس و استرس باشند، باعث ایجاد اشکال مختلفی از واکنش‌ها می‌شوند که به نام واکنش‌های ترس-ترس شناخته می‌شوند.

بازخورد این  واکنش‌ها به صورت پرهیز از مواجه شدن با افراد یا تسلیم شدن در برابر آنها، بروز رفتارهای خشنونت آمیز نسبت به دیگران یا فریب دادن آنها خواهد بود. همه این شرایط باعث بروز ناراحتی، بیماری و سرانجام خستگی و درماندگی می‌شود. داشتن ویژگی جرأت ورزی به شما می‌آموزد که در هیچ رابطه‌ای ترس جایی ندارد.

جرأت ورزی همچنین به شما امکان می‌دهد که بر عملکرد خود کنترل داشته باشید و به جای واکنش، از خود کنش نشان دهید و با همه با محبت و عشق برخورد کنید، همانطوری که خودتان دوست دارید دیگران با شما اینگونه رفتار کنند. جرأت ورزی یکی از مهارت‌های مهم اجتماعی است که اگرچه همانند دو ویژگی متضاد آن (تسلیم شدن یا سلطه گری) به حل سریع مسأله کمک نمی‌کند اما ضامن سلامت رفتاری انسان است.

مقاله پیشنهادی: جرأت ورزی چیست؟

6 نکته مهم درباره جرأت ورزی

• بیش از 250 روش برای تعریف اصطلاحات جرأت ورزی، سلطه گری و تسلیم شدن وجود دارد.
• یکی از نتایج جرأت ورزی در محیط کار این است که ترس از زندگی حذف شده و صداقت در ارتباطات بیشترخواهد بود.
• جرأت ورزی باعث دور ماندن شما از تأثیر نامطلوب موقعیت‌هایی است که در آن حضور دارید.
• جرأت ورزی سبب می‌شود هم دیگران احترام بیشتری به شما بگذارند و هم شما برای دیگران احترام قائل باشید.
• جرأت ورزی، نوعی نگرش به زندگی است که اطمینان و صراحت را جایگزین تردید می‌کند.
• جرأت ورزی را می‌توان در موقعیت‌های مختلف زندگی به کار گرفت.

منشأ جرات ورزی

جرأت ورزی، حقی است که از هنگام تولد به شما بخشیده می‌شود و خصوصیتی است که انسان با آن متولد می‌شود. اگر خود را کودک تازه متولد شده‌ای تصور کنید، متوجه خواهید شد که روش غریزی ارتباط شما با دیگران در ابتدای تولد بر مبنای عشق، صراحت و صداقت بوده است. زمانی که شما (به عنوان کودک) کم‌کم شروع به شناختن دنیای اطرافتان کردید، والدینتان احساس ترس کردند، زیرا آن‌ها خطراتی را مشاهده می‌کرده‌اند که شما متوجه آن نمی‌شده‌اید.

بنابراین به صورت غریزی و طبیعی استراتژی‌هایی را به شما یاد دادند که از نظر خودشان می‌توانسته است شما را از خطرات مصون نگه دارد. در این میان، روش‌هایی که آنها به شما یاد داده‌اند، بر مبنای احتیاط بوده است. با این حال چنین وضعیتی باعث نشده است که ویژگی جرأت ورزی شما از بین برود بلکه صرفاً مدتی در وجودتان مخفی مانده است تا در زمانی مناسب شکوفا شود. حال می‌خواهیم به موضوع جرأت ورزی در کودکان، بپردازیم.

جرأت ورزی در کودکان

در یک کودک می‌توان تمام ویژگی‌های جرأت ورزی را مشاهده کرد. یک کودک بی‌قید و شرط به دیگران اعتماد می‌کند، نیازهای خود را آزادنه بیان می‌کند، کنجکاوی بی‌حد و حصری نسبت به اطراف خود دارد و از دنیای اطرافش لذت می‌برد. کودک تنها در زمان حال سیر می‌کند و  از قید «منِ خود محور» رها است. کودک هیچ تصوری از ترس نداشته و فقط عشق را می‌شناسد. ما هم می‌توانیم با الگو گرفتن از کودکان:

• نیازهای خود را آزادانه بیان کنیم.
• به دیگران اعتماد کنیم.
• خود واقعی‌مان باشیم و تظاهر نکنیم.
• با چشمانی باز به دنیای اطرافمان نگاه کنیم و نسبت به آن کنجکاوی نشان دهیم.
• سرخوش باشیم، بخندیم و بازی کنیم.
• به شکل فطری و غریزی خلاق باشیم.
• احساسات خوب و بد خود را با صدایی بلند و رسا به دیگران اعلام کنیم.
• کاملاً در زمان حال زندگی کنیم.
• از پتانسیل‌های خود برای رشد و تعالی فردی مان استفاده کنیم.

محافظت والدین از کودک در زمان رشد

در سال‌های اول زندگی، بخشی از مغز که مسئول تفکر است، هنوز کامل نشده است. به همین خاطر، عملکرد کودک بیشتر بر مبنای غریزه بوده و توانایی تحلیل، تفسیر یا تأکید ندارد. با این حال حدود 2 یا 3 سالگی، مغز متفکر کودک به تدریج قدرت خود در زندگی را نشان داده و کودک با تشویق اطرافیان، دامنه فعالیت‌هایش را افزایش می‌دهد. پس از آن، کودک شروع به یادگیری مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری می‌کند.

هدف این الگوها محفاظت از کودک در برابر خطرات دنیای اطراف است. در زمان کودکی، آزادی فرد به خاطر مجموعه‌ای از بایدها و نبایدها محدود می‌شود. از طرفی کودک به خاطر ترس از تنبیه، بازیگوشی و شادمانی خود را کنار می‌گذارد. کودک همچنین زبان صادقانه‌ای که قبلاً برای بیان نیازهایش به کار می‌برد را کنار گذاشته و برای رسیدن به خواسته‌هایش به دروغ متوسل می‌شود.

در این فرآیند، کودک متوجه می‌شود که در برابر اشتباهاتی که انجام می‌دهد ملامت شده و باید احساس شرمندگی کند. والدین به شکلی فطری، خود را داناتر و مطلع‌تر از کودکان خود می‌دانند. البته طبیعی است، چون تجربیاتشان در زندگی بیشتر از کودک است و بیشتر از او می‌دانند. همچنین مغز متفکر آن‌ها پیشرفته‌تر از فرزندشان است. به همین خاطر است که والدین آنچه را که تا آن زمان باعث رشد و تکامل کودک شده است، نادیده می‌گیرند.

به تدریج کودک حس رضایتی که قبلاً از برآورده شدن نیازهایش داشته است را کنار می‌گذارد و به مذاکره و چانه زنی روی می‌آورد. ارتباطات صادقانه و آزاد، جای خود را به ارتباطات محافظه کارانه می‌دهد. عشق و محبت خالصانه نیز جای خود را به محبت شرطی می‌دهد

کن کیز (Ken Keyes) نویسنده و سخنران مشهور آمریکایی، می‌گوید:

«در بین موجودات، تنها انسان است که کودک خود را به خاطر رفتارهای اشتباه سرزنش و تنبیه می‌کند و آن را روشی پیشرفته برای یادگیری می‌داند. اگرنه مثلاً هیچ پرنده‌ای، جوجه‌اش را به خاطر اشتباه پرواز کردن تنبیه نمی‌کند یا مثلاً هیچ سگی، توله‌اش را به خاطر نقض قانون گاز نمی‌گیرد».